Văn hóa thưởng trà của người Trung Hoa

Nguồn gốc văn hóa trà đạo ở Trung Quốc

Trung quốc chính là cái nôi của các loại trà, từ xa xưa, trồng trà và uống trà đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân Trung Quốc. Theo truyền thuyết, Thần Nông – vị hoàng đế Trung Hoa cổ đại cũng chính là ông tổ của các loại trà. Trị vì cách đây 5.000 năm, Thần Nông nổi tiếng về sự thông thái trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt về khoa học và nghệ thuật. Tục truyền, thuận theo sở thích của nhà vua, các cung nữ thường dâng nước nóng cho ngài ngự thiện. Trong một lần rong ruổi cùng đoàn cận vệ lên đỉnh núi, ngài nghỉ lại dưới một bụi cây. Lá của cây này tình cờ rơi vào tách nước nóng thị nữ đang dâng vua và làm nước chuyển sang màu nâu nhạt. Là người có kiến thức uyên thâm, vị hoàng đế nhận biết ngay mình đang được thưởng thức một loại nước thần kỳ, từng giọt của nó khiến tinh thần trở nên phấn chấn, sảng khoái. Theo như sử chép ghi lại  trà đã được ra đời từ đó.

Tuy xuất hiện từ rất lâu đời nhưng mãi thế kỷ thứ VIII, trà và uống trà mới được nâng lên tầm nghệ thuật và trở thành một thứ đạo của người quân tử qua pho “Trà thuật” của Đường Vũ – thi nhân lừng danh đời Đường. Theo sách của ông, pha trà là một nghệ thuật và người thưởng trà phải là một bậc quân tử. Nước pha trà phải lấy từ dòng suối trong và trà được đựng trong những chén sứ tinh khiết. Hậu thế tôn Đường Vũ là ông tiên trà và thờ ngài là ông tổ của trà đạo Trung hoa.

Trà nhanh chóng trở thứ thức uống tao nhã và tinh tế. Trà không chỉ kích thích khả năng tiêu hóa mà còn làm đầu óc trở nên thanh thoát, cơ thể nhẹ nhàng hơn.

Nghệ thuật trà đạo ở Trung Quốc

Uống trà không giống với việc uống những thức uống thông thường khác  mà ẩn sâu trong đó là sự tinh tế, được nâng lên thành một nghệ thuật thưởng thức và có giá trị văn hóa. Trà đạo ở Trung Quốc có hai quá trình, đó là: pha trà và thưởng trà. Việc pha trà là một khâu vô cùng quan trọng quyết định đến hương vị trà. Để thực hiện tốt khâu này, người pha trà phải chuẩn bị sẵn nguyên liệu, nước, ấm pha trà, và chén dùng trà. 

Lá trà phải lựa để phơi khô phải là lá trà khỏe, tươi không bị dập nát, trải qua quá trình sơ chế, sao khô hạ thổ. Người Trung Hoa xưa lý giải rằng, ngọn trà khi được hái xuống đã tiếp nhận dương khí của trời, để cân bằng âm dương, thì trà xao khô phải được hạ thổ để nhận tinh khí từ đất. Điều này đồng nghĩa với đất trời giao hòa, âm dương cân bằng. Nước sử dụng để pha trà có thể là nước giếng, nước mưa hay nước suối… những thứ nước trong lành nhất.

Còn quá trình thưởng trà thường chú trọng 5 nội dung gồm: chè đạt chất lượng cao, nước pha trà đạt yêu cầu, độ nóng vừa phải, bộ đồ pha chè tốt, môi trường thưởng thức trà tốt. Người Trung Hoa cổ xưa, thường thưởng trà trong phòng kín hoặc hoa viên.